ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ତୱାଙ୍ଗ ସେକ୍ଟରରେ ଭାରତ-ଚାଇନା ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ସଂଘର୍ଷ ପରେ ସ୍ଥିତି ଉତ୍ତେଜନାପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିଛି। ଏହାକୁ ନେଇ ଆଲର୍ଟ ମୋଡରେ ରହିଛି ଭାରତୀୟ ସ୍ଥଳସେନା ଓ ବାୟୁସେନା । ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚୀନ ଆକ୍ରମଣ ନେଇ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବା ବେଳେ ଚୀନର ସମସ୍ତ ଘୃଣ୍ୟ ପଦକ୍ଷେପକୁ ମାତ ଦେବାକୁ ତୟାର ରହିଛନ୍ତି ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟ । ସେ ସ୍ଥଳସେନା ହେଉ କି ବାୟୁସେନା ହେଉ କିମ୍ବା ନୌସେନା ସବୁଠି ସଶକ୍ତ ହୋଇଛି ଭାରତ । ଭାରତରେ ଏପରି ଅନେକ ଅସ୍ତ୍ର ଅଛି, ଯାହାର ଶକ୍ତିରେ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟ ଭୟଭୀତ ହୋଇଥାଏ । ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ଆଧୁନିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ସହ ଅନେକ ସ୍ୱଦେଶୀ ଏବଂ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇଛି । ସୀମାନ୍ତରେ ଏଭଳି ତୋପ ଏବଂ ଆର୍ଟିଲିରି ନିୟୋଜିତ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଚୀନ୍ ସେନାକୁ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ମାଟିରେ ମିଶାଇପାରିବ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ଅସ୍ତ୍ର ସଂର୍ପକରେ….
୧. ‘ପିନାକା’ ରକେଟ୍ ସିଷ୍ଟମର ନାମକରଣ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ଧନୁ ‘ପିନାକା’ ନାମରେ କରାଯାଇଛି । ପିନାକା ସିଷ୍ଟମ୍ ମାତ୍ର ୪୪ ସେକେଣ୍ଡରେ ୧୨ ଟି ରକେଟ୍ ଛାଡିବାକୁ ସକ୍ଷମ ଅଟେ । ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରତି ୪ ସେକେଣ୍ଡରେ ଏହା ଗୋଟିଏ ରକେଟ ଛାଡିପାରିବ । ଏହାର ରେଞ୍ଜ ୭ ରୁ ୯୦ କିଲୋମିଟର ଅଟେ । ପିନାକା ରକେଟ୍ ଉପରେ ହାଇ ବିସ୍ଫୋରକ ଫ୍ରାଗମେଣ୍ଟେସନ୍ (HMX), କ୍ଲଷ୍ଟର ବୋମା, ଆଣ୍ଟି-ଟ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଲ୍ୟାଣ୍ଡମାଇନ୍ ଅସ୍ତ୍ର ସ୍ଥାପନର କ୍ଷମତା ରଖିଛି । ଏହି ରକେଟ୍ ୧୦୦ କେଜି ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ଅସ୍ତ୍ର ଉଠାଇବାକୁ ସକ୍ଷମ ଥିବା ବଳେ ଏହା ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ୫୭୫୭.୭୦ କିଲୋମିଟର ବେଗରେ ଶତ୍ରୁ ଆଡକୁ ଗତି କରିଥାଏ । ଏହା ଏକ ସେକେଣ୍ଡରେ ୧.୬୧ କିଲୋମିଟର ବେଗ ସହିତ ଆକ୍ରମଣର କରିଥାଏ । ଯାହା ଫଳରେ ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କୁ ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳରୁ ପଳାୟନ ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ମିଳିନଥାଏ ।
୨. K-9 Vajra ଟ୍ୟାଙ୍କ
K-9 Vajra ଟ୍ୟାଙ୍କକୁ ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ବିକାଶ ସଂଗଠନ (DRDO) ଏବଂ ଲାରସେନ୍ ଆଣ୍ଡ ଟୁବ୍ରୋ (L&T) ମିଳିତ ଭାବେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି । ଏହା ଏକ ୧୫୫ ମିଲିମିଟର ସ୍ୱୟଂ ଚାଳିତ ଆର୍ଟିଲିରି । ଏହାର ରେଞ୍ଜ ୧୮ ରୁ ୫୪ କିଲୋମିଟର ଅଟେ । ଅର୍ଥାତ୍ ଏତେ ଦୂରରେ ବସିଥିବା ଶତ୍ରୁକୁ ଲକ୍ଷ କରି ଆକ୍ରମଣ କରିଥାଏ । ଏହା ୪୮ ଟି ଶେଲ୍ ଗଚ୍ଛିତ ରଖିବାକୁ ସକ୍ଷମ । ଏହାର ଅପରେସନ ରେଞ୍ଜ କଥା କହିବାକୁ ଗଲେ, ଏହା ୩୬୦ କିଲୋମିଟର ପରିସର ଯାଏଁ ଲକ୍ଷ କରିଥାଏ ଏବଂ ଏହାର ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ବେଗ ୬୭ କିଲୋମିଟର ରହିଛି ।
୩.. M-777 ହାୱିଜର
ଭାରତୀୟ ସେନା ଖଇଉରେ M-777 ହାୱିଜର ଅଲଟ୍ରା ଲାଇଟ୍ ହାୱିଜର ନିୟୋଜିତ କରିଛି । ଏହି ତୋପଗୁଡିକ ସହଜରେ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନକୁ ପରିବହନ କରାଯାଇପାରିବ । ଏହି ତୋପଗୁଡିକ LACରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଛି । କିଛି ମାସ ପୂର୍ବେ ଜଣେ ସେନା ଅଧିକାରୀ କହିଥିଲେ ଯେ, ଭାରତୀୟ ସେନାରେ ୧୧୦ ହ୍ୱାଇଜର୍ ରହିଛି ଏବଂ ୧୪୫ ଟି ତୋପ ଅର୍ଡର କରାଯାଇଛି । ଏହାକୁ ଚଳାଇବା ପାଇଁ ୮ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏହି ତୋପ ଏକ ମିନିଟରେ ୭ ରାଉଣ୍ଡ ଫାୟାର୍ କରିଥାଏ ଏବଂ ଏହା ୨୪ ରୁ ୪୦ କିଲୋମିଟର ପର୍ୟ୍ୟରନ୍ତ ଲକ୍ଷ୍ୟଭେଦ କରିଥାଏ । ଏହା ପ୍ରତି ସେକେଣ୍ଡରେ ପ୍ରାୟ ଏକ କିଲୋମଟର ବେଗରେ ଗତି କରେ ।
୪. ଧନୁଷ ହାୱିଜର୍ ତୋପ
୨୦୧୯ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ସେନାରେ ସାମିଲ ହୋଇଛି ‘ଧନୁଷ ହାୱିଜର୍’ ତୋପ । ଏହା ୧୫୫ ମିଲିମିଟର କ୍ୟାଲେବରର ତୋପ ଅଟେ । ଏହା ହେଉଛି ବୋଫର୍ସ ତୋପର ସ୍ୱଦେଶୀ ସଂସ୍କରଣ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସେନାରେ ୧୨ ଟି ଧନୁଷ ତୋପ ରହିଥିବା ବେଳେ ୧୧୪ ଅର୍ଡର ଦିଆଯାଇଛି । ଏହାକୁ ଚଳାଇବା ପାଇଁ ୬ ରୁ ୮ ଜଣ କ୍ରୁ ସଦସ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏହାର ରେଞ୍ଜ ହେଉଛି ୩୮ କିଲୋମିଟର । ବର୍ଷ୍ଟ ମୋଡରେ ୧୫ ସେକେଣ୍ଡରେ ତିନୋଟି ରାଉଣ୍ଡ, ଇଣ୍ଟେନ୍ସ ମୋଡରେ ୧୫ ରାଉଣ୍ଡ ଏବଂ ସଷ୍ଟେନ ମୋଡରେ ୬୦ ରାଉଣ୍ଡ ଚାଲିଥାଏ । ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଏହି ତୋପ ବେଶ୍ ସମର୍ଥ ହୋଇଥାଏ ।
୫. ବ୍ରହ୍ମୋସ ସୁପରସୋନିକ୍ ମିସାଇଲ
‘ବ୍ରହ୍ମୋସ’କୁ ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ବିପଜ୍ଜନକ ଏବଂ ଘାତକ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଏହା ଏକ ସୁପରସୋନିକ୍ କ୍ରୁଜ୍ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର । ଏହାର ଅନେକ ମଡେଲ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟବାହିନୀରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଛି । ୩୦୦୦ କେଜି ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରର ଲମ୍ବ ୮.୪ ମିଟର ଅଟେ । ଏହା ୨୦୦ ରୁ ୩୦୦ କେଜି ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ପାରମ୍ପାରିକ ଏବଂ ପରମାଣୁ ହତିଆର ବହନ କରିପାରିବ । ଏହାର ସବୁଠାରୁ ବିପଜ୍ଜନକ ବିଷୟ ହେଉଛି, ଏହା ସ୍ଥଳ କିମ୍ବା ସମୁଦ୍ରଠାରୁ ମାତ୍ର ୩ ରୁ ୪ ମିଟର ଉଡିପାରେ । ଏହି କାରଣରୁ, ଶତ୍ରୁର ରାଡାରରେ ଏହାର ଆଗମନ ବିଷୟରେ କେହି ଜାଣିପାରି ନଥାନ୍ତି । ଏହାର ବେଗ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ୪୯୩୯ କିମି ରହିଥାଏ ।
୬. ବାରକ୍-୮ ମିସାଇଲ
ବାରକ୍-୮ ମିସାଇଲ ସ୍ଥଳଠାରୁ ଆକାଶ ଯାଏଁ ଲମ୍ବା ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିବାର ଶକ୍ତି ରଖିଥାଏ । ଏଥିପାଇଁ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟବାହିନୀରେ ସମସ୍ତ ପକ୍ଷ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ୨୭୫ କିଲୋଗ୍ରାମ ଏହି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରର ଲମ୍ବ ୪.୫ ମିଟର । ଏହା ୬୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ଅସ୍ତ୍ର ରଖିବାକୁ ସକ୍ଷମ ଅଟେ । ଏହାକୁ ‘ଡେଷ୍ଟିନେଶନ ଟୁ କିଲ୍’ କୁହାଯାଇଥାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ଯଦି ଏହି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଖସିଯାଏ, ତେବେ ଶତ୍ରୁପକ୍ଷ ଏହାର ପ୍ରଭାବରେ ପାଉଁଶରେ ପରିଣତ ହୋଇଯିବେ । ଏହି ରକେଟର ଏକ ବିଶେଷ କଥା ହେଉଛି ଯେ, ଏହା ଧୂଆଁ ନଛାଡି ଉଡିଥାଏ, ତେଣୁ ଏହା ଆକାଶରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୁଏ ନାହିଁ । ଏହାର ରେଞ୍ଜ ୧୬ ରୁ ୩୦ କିଲୋମିଟର ଅଟେ । ଯାହା ଘଣ୍ଟାକୁ ୨୪୬୯ କିଲୋମିଟର ବେଗରେ ଉଡିଥାଏ ।
୭. ଅଗ୍ନି-୫ ମିସାଇଲ
ଆଇସିବିଏମ୍ ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ । ୫୦ ରୁ ୫୬ ହଜାର କେଜି ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରର ଲମ୍ବ ୧୭.୫ ମିଟର । ଏହା ୧୫୦୦ କେଜି ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଳାବାରୁଦ ଉଠାଇପାରେ । ଏଥିରେ ଏକ କଠିନ ଇନ୍ଧନ ରକେଟ୍ ଅଛି । ଯାହା ଏହାକୁ ପାରମ୍ପାରିକ ଏବଂ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ର ବହନ କରିବାର ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରେ । ଏହାର ରେଞ୍ଜ ହେଉଛି ୫୫୦୦ କିଲୋମିଟର ।
୮. LCH ପ୍ରଚଣ୍ଡ
ହାଲୁକା ଯୁଦ୍ଧ ହେଲିକପ୍ଟର ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଦୁନିଆର ସର୍ବୋତ୍ତମ ହେଲିକପ୍ଟର ଅଟେ । ଯେଉଁଠାରେ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନର ଆବଶ୍ୟକତା ନଥାଏ ସେଠାରେ ହାଲୁକା ଯୁଦ୍ଧ ହେଲିକପ୍ଟର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ। ଏହା ଅଧିକ ଉଚ୍ଚତା ଅଞ୍ଚଳରୁ ଅବତରଣ କରିପାରେ । ଏହା ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନରୁ ହିଁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥାଏ । ଏହି ହେଲିକପ୍ଟର ଗୁଡ଼ିକ ସର୍ଜିକାଲ୍ ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ ପାଇଁ ଅଧିକ ଉପଯୁକ୍ତ । ଏହି ଲାଇଟ୍ କମ୍ବାଟ୍ ହେଲିକପ୍ଟରର ଲମ୍ବ ହେଉଛି ୫୧.୧୦ ଫୁଟ । ଏହାକୁ ଦୁଇଜଣ ପାଇଲଟ୍ ଏକତ୍ର ଉଡ଼ାଇଥାନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ଉଡ଼ାଣ ଭରୁଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟଟି ନାଭିଗେସନ୍ ଏବଂ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ଯତ୍ନ ନେଇଥାଏ । ୫୫୦ କିଲୋମିଟର ରେଞ୍ଜରେ ୨୬୮ କିମି ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ବେଗରେ ଉଡ଼ିଥାଏ ।
୯. ରାଫେଲ୍ ଫାଇଟର ଜେଟ୍
ଭାରତୀୟ ବାୟୁସେନାର ମଲ୍ଟିରୋଲ ଫାଇଟର ଜେଟ୍ ହେଉଛି ରାଫେଲ୍ । ଏହାର ରେଞ୍ଜ ୧୮୫୦ କିଲୋମିଟର ରହିଥିବା ବେଳେ ଏହା ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ୧୯୧୨ କିଲୋମିଟର ବେଗରେ ଉଡିଥାଏ। ରାଫେଲ୍ ସର୍ବାଧିକ ୫୧,୯୫୨ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାକୁ ଯାଇପାରେ । ସେନା ଅନୁଯାୟୀ ଏଥିରେ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ସ୍ଥାପନ କରିବାର ସୁବିଧା ରହିଛି । ଏଥିରେ ଏୟାର-ଟୁ-ଏୟାର, ଏୟାର-ଟୁ-ଗ୍ରାଉଣ୍ଡ, ଏୟାର-ଟୁ-ସିପ୍ ଏବଂ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇପାରିବ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଏଥିରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ବୋମା ଲଗାଯାଇପାରିବ ।
୧୦. ସୁଖୋଇ-30 MKI
ଭାରତର ଆଉ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ହେଉଛି ‘ସୁଖୋଇ-30 MKI’ । ଭାରତ ବାୟୁସେନାରେ ଏପରି ୨୭୨ ବିମାନ ଅଛି । ଏହାକୁ ଉଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ଦୁଇ ଜଣ ପାଇଲଟ୍ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାନ୍ତି । ୨୧.୯୩ ମିଟର ଲମ୍ବା ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନର ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି ସର୍ବାଧିକ ବେଗ ୨୧୨୦ କିଲୋମିଟର ରହିଥିବା ବେଳେ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ସହିତ ୩୦୦୦ କିଲୋମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିରନ୍ତର ଉଡିପାରେ । ଏହି ସୁଖୋଇ ଫାଇଟର ଜେଟ୍ ସର୍ବାଧିକ ୧୭,୩୦୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇପାରେ । ଏହାର ୧୨ ଟି ହାର୍ଡ ପଏଣ୍ଟ ଅଛି, ଯେଉଁଥିରେ ରକେଟ୍, ମିସାଇଲ୍ ଏବଂ ବୋମା କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କ ମିଶ୍ରଣ କରି ଲଗାଯାଇପାରିବ । ଏହା ରାଫେଲ ସହିତ ମିଶି ଯେକୌଣସି ଯୁଦ୍ଧରେ ହଇଚଇ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରନ୍ତି ।
୧୧. LCA ତେଜସ୍
ସ୍ୱଦେଶୀ ନିର୍ମିତ ଲାଇଟ୍ କମ୍ବାଟ୍ ବିମାନ ହେଉଛି ‘ତେଜସ୍’ । ଛୋଟ ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ମାରାତ୍ମକ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ । ଅର୍ଥାତ୍ ଏହା ୪୦୦ କିଲୋମିଟରରୁ ଅଧିକ ରେଞ୍ଜ ରଖିଥାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ କ୍ଲୋଜ-ଏୟାର-ଟୁ-ଗ୍ରାଉଣ୍ଡ ଅପରେସନରେ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ । ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନର ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି ସର୍ବାଧିକ ବେଗ ହେଉଛି ୧୯୮୦ କିଲୋମିଟର । ଏହି ବିମାନସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଇନ୍ଧନ ସହିତ ଶତ୍ରୁ ଅଞ୍ଚଳର ୫୦୦ କିଲୋମିଟର ଭିତରକୁ ଯାଇ ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ଏହା ସର୍ବାଧିକ ୫୩ ହଜାର କିଲୋମିଟର ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଡିବାର କ୍ଷମତା ରଖିଥିବା ବେଳେ ଏଥିରେ ୮ଟି ହାର୍ଡପଏଣ୍ଟ ରହିଛି । ଏଥିରେ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ବୋମା ଖଞ୍ଜା ଯାଇପାରିବ ।
୧୨. INS ବିକ୍ରାନ୍ତ
ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ନୌସେନା ଯୁଦ୍ଧ ଜାହାଜ ହେଉଛି ‘ଆଇଏନଏସ୍ ବିକ୍ରାନ୍ତ’ । ଏହାକୁ ଯଦି ଚୀନ ସୀମାରେ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଏ, ତେବେ ଥରି ଉଠିବ ଚୀନ । କାରଣ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ଜାହାଜରେ ୩୨ଟି ବାରାକ-୮ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର, ୭୬ ମିଲିମିଟର ଚାରିଟି ଓଟୋବ୍ରେଡା ତୋପ ରହିଛି । ଏହି ତୋପ ଚାରି ଦିଗକୁ ବୁଲି ଶତ୍ରୁର ବିମାନ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ହେଲିକପ୍ଟର, ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ, ଯୁଦ୍ଧ ଜାହାଜ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିପାରିବ । ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ଏକ ମିନିଟରେ ୧୨୦ ରାଉଣ୍ଡ ଗୁଳି ଚଳାଇଥାଏ । ଏହାର ରେଞ୍ଜ ୨୦ କିଲୋମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଥାଏ । ଏହା ହେଉଛି କ୍ଲୋଜ୍-ଇନ୍-ବେପନ୍ ସିଷ୍ଟମ । ଅର୍ଥାତ୍ ଟାର୍ଗେଟ ଯେଉଁଆଡେ ଯାଏ,ସେ ଚାରିଆଡେ ବୁଲିବୁଲି ଫାୟାରିଙ୍ଗ କରିଥାଏ । ଏହାକୁ ଅପରେଟ କରିବା ପାଇଁ କେବଳ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏହାର ଫାୟାରିଂ ରେଞ୍ଜ ପ୍ରତି ମିନିଟରେ ୪ ହଜାରରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୧୦ ହଜାର ଯାଏଁ ରହିଥାଏ । ପ୍ରକୃତରେ ଏହା ହେଉଛି ଏକ ଆଣ୍ଟି-ସବମରିନ୍ ହେଲିକାପ୍ଟର । ଶତ୍ରୁଙ୍କୁ ମାତ ଦେବାକୁ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ହିନ୍ଦ୍ ମହାସାଗର ଏବଂ ଆରବ ମହାସାଗରେ ଏହାକୁ ନିୟୋଜିତ କରିଛନ୍ତି ।
୧୩. INS ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ
ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ସବୁଠାରୁ ବୃହତ୍ତମ ପୋତ ହେଉଛି ‘ଆଇଏନଏସ୍ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ’ । ଏହା ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ବଡ ୧୦ ଏୟାରକ୍ରାଫ୍ଟ ମଧ୍ୟରେ ସାମିଲ ରହିଛି । ଏହାର ଲମ୍ବ ୨୮୩.୫ ମିଟର ରହିଥିବା ବେଳେ ଏହାର ବିମ୍ ୬୧ ମିଟର ଅଟେ । ‘ଆଇଏନଏସ୍ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ’ ୨୦୧୩ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ସୋଭିଏତ ନୌସେନା ଏବଂ ରୁଷିୟ ନୌସେନା ପାଇଁ ସେବା ଯୋଗାଇ ସାରିଛି । ଏହି ପୋତରେ ୩୬ ଟି ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ନିୟୋଜିତ ହୋଇପାରିବ । ଯେଉଁଥିରେ MiG-29K ମଲ୍ଟି ରୋଲ୍ ଯୁଦ୍ଧବିମାନ, Kamov Ka-31 AEW&C ଏବଂ Kamov Ka-28 ASW ହେଲିକପ୍ଟର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ରହିଛି ।
୧୪. INS ଚକ୍ର ପରମାଣୁ ସବମରିନ୍
ସୋଭିଏତ୍ ଯୁଗର ଅକୁଲା ଶ୍ରେଣୀର ଆଣବିକ ବୁଡ଼ାଜାହାଜ ହେଉଛି ‘ଆଇଏନଏସ୍ ଚକ୍ର’ । ଏହା ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ଏକ ଶକ୍ତି । ଏହି ୧୧୦.୩ ମିଟର ଲମ୍ବର ବୁଡ଼ାଜାହାଜର ଗତି ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ୧୯ କିଲୋମିଟର ଅଟେ । ଏହା ପାଣି ଭିତରେ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ୬୫ କିଲୋମିଟର ବେଗରେ ଚାଲିପାରିବ । ଏହା ସର୍ବାଧିକ ୬୦୦ ମିଟର ଗଭୀରତାକୁ ଯିବାକୁ କ୍ଷମତା ରଖିଥିବା ବେଳେ ଏଥିରେ ୨୮ ଟି ଟର୍ପେଡୋ ଅଛି । ଯଦି ଯୁଦ୍ଧ ପରିସ୍ଥିତି ଉପୁଜେ, ତେବେ ଏହି ବୁଡ଼ାଜାହାଜ ଚାଇନାର ବୁଡ଼ାଜାହାଜ, ଯୁଦ୍ଧ ଜାହାଜ ଇତ୍ୟାଦି ନଷ୍ଟ କରିବାର ସକ୍ଷମ ରଖିଛି ।
୧୫. VL-SRSAM
ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ସ୍ୱଦେଶୀ ନିର୍ମିତ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ହେଉଛି ‘VL-SRSAM ’ । ଏହାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନାମ ହେଉଛି – ଭର୍ଟିକାଲ୍ ଲଞ୍ଚ-ସର୍ଟ ରେଞ୍ଜ ସର୍ଫେସ୍ ଟୁ ଏୟାର ମିସାଇଲ୍ । ବାରକ -୧ ବଦଳରେ ଯୁଦ୍ଧ ଜାହାଜରେ ଏହା ସ୍ଥାପନ କରାଯିବାର ଯୋଜନା ରହିଛି । ଏହି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରର ଓଜନ ୧୫୪ କିଲୋଗ୍ରାମ ରହିଥିବା ବେଳେ ଏହାର ଲମ୍ବ ପ୍ରାୟ ୧୨.୬ ଫୁଟ ଏବଂ ବ୍ୟାସ ୭.୦ ଇଞ୍ଚ ରହିଛି । ଏହା କମ୍ ଉଚ୍ଚତାରେ ଉଡ଼ୁଥିବା ଶତ୍ରୁ ଜାହାଜ କିମ୍ବା ମିସାଇଲକୁ ମାରିପାରେ । ଏହାର ପରିସର ୨୫ ରୁ ୩୦ କିଲୋମିଟର ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଏହା ସର୍ବାଧିକ ୧୨ କିଲୋମିଟର ଉଚ୍ଚତାକୁ ଯାଇପାରେ । ଏହାର ଗତି ବାରକ -୧ ର ଦୁଇଗୁଣରୁ ଅଧିକ । ଏହା ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟାପ୍ରତି ୪.୫ ଯଥା ୫୫୫୬.୬ କିଲୋମିଟର ବେଗରେ ଉଡିଥାଏ । ଏହି ମିସାଇଲକୁ ଯେକୌଣସି ଯୁଦ୍ଧ ଜାହାଜରୁ ନିକ୍ଷେପ କରାଯାଇପାରେ ।