ଆଜି ଉତ୍କଳ ଦିବସ । ଯେବେ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରରେ ଏଇ ଏପ୍ରିଲ ୧ ଚାଲିଆସେ , ସେତେବେଳେ ନିଜେ ଓଡିଆ ଓ ନିଜ ଜନ୍ମମାଟି ଓଡିଶାକୁ ନେଇ ବହୁତ ଗର୍ବ କରିବାକୁ ଇଛା ହୁଏ । ଓଡିଶା ଇତିହାସରେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣିମ ଅକ୍ଷରରେ ବିଦିତ ଏକ ଅବସ୍ମରଣୀୟ ତାରିଖ । ।କାହିଁକି ନା , ଆଜିର ଦିନରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶର ମାନ୍ୟତା ପାଇ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲା ଆମ ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶ । ୧୯୩୬ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଭାଷା ଭିତ୍ତିକ ରାଜ୍ୟ ଭାବେ ଗଢା ହୋଇଥିଲା ଓଡିଶା ।
କରୋନା ପାଇଁ ଗତ ଦୁଇ ବର୍ଷ ହେବ ରାଜ୍ୟରେ ଉତ୍କଳ ଦିବସ ପାଳନ ହେଉନଥିବା ବେଳେ ଏଥର ମହାସମାରୋହରେ ପାଳିତ ହେଉଛି । ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ ସଂଗୀତରେ ଗୁଞ୍ଜରିତ ହେଉଛି ଓଡିଶା । ସନ୍ଧ୍ୟା ୬ଟାରେ ସମଗ୍ର ରାଜ୍ୟରେ ଏକା ସମୟରେ ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ ଗାନ କରାଯିବ । ଏହା ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ବରପୁତ୍ରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ରଚିତ ୧୦ଟି ସଙ୍ଗୀତ ଗାନ କରାଯିବ ।
ଆଜି ଓଡିଶାର ବରପୁତ୍ରଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳୀ ଜଣାଉଛି ସାରା ରାଜ୍ୟ । ମାଲକାନଗିରିରୁ ମୟୂରଭଞ୍ଜ, କେନ୍ଦ୍ରାପଡାରୁ ନୂଆପଡା । ଯାହା ଆଜି ୩୦ ଜିଲ୍ଲା ଭିତରେ ଆବଦ୍ଧ ଅଛି । ଦିନେ ସେ ଗଙ୍ଗାଠୁ ଗୋଦାବରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ଥିଲା । ଆଉ ୧୯୩୬ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ସେ ନୂଆ ପରିଚୟ ପାଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଭାଷା ଭିତ୍ତିରେ ଭାରତରେ ଗଠନ ହୋଇଥିଲା ପ୍ରଥମ ରାଜ୍ୟ । ଯାହାର ନାଁ ଥିଲା ଓଡିଶା । କଟକ,ପୁରୀ, ବାଲେଶ୍ୱର,ସମ୍ବଲପୁର, କୋରାପୁଟ ଓ ଗଞ୍ଜାମ । ମାତ୍ର ଏହି ୬ଟି ଜିଲ୍ଲାକୁ ନେଇ ସେତେବେଳେ ଗଠନ ହୋଇଥିଲା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡିଶା ପ୍ରଦେଶ ।
ଆଉ ଏହି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନରେ ମୁଖ୍ୟ ବିନ୍ଧାଣୀ ସାଜିଥିଲେ ଓଡିଆ ପୁଅ ମାନେ । ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, ଫକୀର ମୋହନ ସେନାପତି, ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କ ଭଳି ଓଡିଆ ପୁଅଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନଧୀନ ରାଇଜରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ତେଜିଥିଲା । ଆଉ ଶେଷରେ ସବୁ ଘାତ ପ୍ରତିଘାତକୁ ପାର କରି ଏପ୍ରିଲ ୧ , ୧୯୩୬ ମସିହାରେ ଗଠନ ହୋଇଥିଲା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ଓଡିଶା ରାଜ୍ୟ । ଯାହାକୁ ଆମେ ଆଜି ଉତ୍କଳ ଦିବସ ଭାବେ ପାଳନ କରୁଛୁ ।
ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡିଶା ପ୍ରଦେଶ ଗଠନକୁ ଆଜି ପୁରିଛି ୮୬ ବର୍ଷ । ଅର୍ଥାତ ୧୯୩୬ରୁ ୨୦୨୨ ଭିତରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡିଶା ଦେଖିଛି ୮୬ ବର୍ଷର ଦୀର୍ଘ ଯାତ୍ରା । ହେଲେ ଏ ମାଟିର ଇତିହାସ କହିଲେ ବୋଧେ ହୁଏ ସମୟର ଅଭାବ ପଡିବ । ଓଡିଶାର ପରମ୍ପରା, ସଂସ୍କୃତି, ଆଉ ଇତିହାସ କଥା କହିେଏ ରାତି ପାହିଯିବ । ତଥାପି ଓଡିଶାର ଗାଥା ଗୌରବ, ଗାରିମାର ଅବର୍ଣ୍ଣୀୟ କାହାଣୀ, ଶେଷ ହେଉନଥିବ ।